موقعيت جغرافيايي نيم ور شهري تاريخي است که در جنوب شرقي استان مركزي و بخش مرکزي شهرستان محلات قرار دارد. نيم‌ور در 250 کيلومتري جنوب تهران و 11 كيلو متري جنوب محلات و بر سر جاده مواسلاتي دليجان به محلات و در طول جغرافيايي 50° 34′ 18.12″ شرقي وعرض جغرافيايي 33° 53′ 4.92″ شمالي وارتفاع 1500متري از سطح دريا قرار دارد.

نيم ور در بخشي از خاك ايران كه به نام تيمره ،جبال ، عراق عجم و هم اكنون استان مركزي خوانده مي شود قرار گرفته است. در كتاب تاريخ سياسي اجتماعي خمين نوشته محمد علي آيت مي خوانيم : « محل اصلی سنگ نگاره ها را می توان با تیمرۀ کهن و تاریخی منطبق دانست ، منطقه ای که امروزه بخش شمالی استان اصفهان و بخش جنوبی استان مرکزی را تشکیل می دهد . این منطقه در زمان ساسانیان محدوده وسیعی شامل نیمه شمالی استان اصفهان تا دریاچه قم بوده است . در قرون اولیه اسلامی تیمرۀ کوچک تر شده و شامل شهرستانهای فعلی خمین ، گلپایگان ، خوانسار ، دلیجان ، نیم ور و محلات شده است .» در شمال نيم ور رودخانۀ لعل بار قرار دارد كه عامل به وجود آمدن شهر بوده و از كوهستانهاي استان لرستان ، خوانسار وگلپايگان سرچشمه گرفته وشاخه هاي اصلي غرقاب ودر بند و شاخه اي نيز در خمين به آن افزوده شده وباعبور از جنوب شهر محلات به نيم ور مي رسد . سپس مسير رودخانه تا درياچه مسيله قم ادامه مي يابد. در همين بخش و در كنار رودخانه و دشت كشاورزي ، بافت قديمي تر شهر با كوچه ها ومحله هاي پيچ در پيچ ودر جنوب بافت جديد شهري با كوچه ها و خيابانهاي منظم قرار دارد. حد فاصل اين دو بخش خيابان اصلي شهر و راه ارتباطي بين دليجان ومحلات تا خمين قرار دارد،هر چند به نظر مي رسد در سالهاي اخير با ساخت و ساز هاي صورت گرفته اين تركيب در حال همگن شدن مي باشد .بافت قديمي درقسمت شمالي در كنار دشت وسيع كشاورزي واقع شده وآثار باستاني ، خانه هاي قديمي و بناهاي تاريخي نيم ور در آن بخش قرار دارند .در بين بافت قديم وجديد ميدان امام حسين (ع) وجود دارد كه مركز شهر بحساب مي آيد. در ابتداي راه ورودي از سمت محلات نيز يك ميدان وجود دارد كه سنگي بزرگ و بلند به شكل مستطيل ايستاده در وسط آن قرار دارد وبه ميدان سنگي معروف است كه نمادي از كار مردمان اين شهر در معادن سنگ مي باشد. روستا هاي لريجان ، نخجيروان ، آتشكوه وگلچشمه در اطراف اين شهر قرار دارند . باقر آباد در حدود دوكيلومتري نيم ور با جمعیت 1403نفردر جاده بين نيم ور و محلات قرار داردكه در سال 1389 با نيم ور ادغام گرديد و تا قبل از آن به صورت يك روستاي مستقل بود . وجه تسمیه از نيم ور كنوني در كتب تاريخي و جغرافياي قديمي به نامهاي " آوَرد، نیم‌آوَرد، ممنور، نیسور، خاور ، خاور زمين وتیمور" یاد شده‌است . در كتب تاريخ قم ومجمل التواريخ نام آن " نميور "ضبط گرديده است . حمزۀ اصفهاني در كتاب تاريخ پيامبران و شاهان آنرا " ممنور " ذكر كرده وحمدالله مستوفي نيز در كتاب نزهه القلوب از نام "نمیور" در متن نام برده و در پاورقي از نامهاي "تیمور"،"نيسور"، "نیمور" نيز ذكر شده است. درباره علت نامگذاری این منطقه اختلاف است . به عقیدۀ برخی، نام این شهر در دوران اشکانیان، "آورد" به معنای میدان جنگ بوده‌است . پس از پایان جنگ‌های اشکانیان به علت خاموش شدن شعلۀ جنگ به" نیم آورد" تغییر نام پیدا کرده و اکنون پس از گذشت زمان به" نیم‌ور" تبدیل شده‌است.برخي نيز معتقدند كه نام اين شهر از كلمه "ور" كه در زبان اوستايي و پهلوي به نام دژ که اشاره به دژ ساروجي ستوني شكل ميل ميلونه دارد ،گرفته شده است. البته نظریه دیگر دربارۀ نامگذاری این است که نيم ور توسط یکی از پادشاهان سلسلۀکیانیان به نام "همای دختر بهمن "ساخته شده که لقب او "نیمور" بوده‌است . چنانچه محمد تقي خان حكيم در کتاب گنج دانش مي نويسد:«... جاسب از بناهای یکی از امرای عسکریه همای دختر بهمن بن اسفندیار مشهور به نیمه ور می باشد و این امیر در نراق و دلیجان ودهات پشت گدار حکومت داشته و در آن حدود بنای محکم گذاشته و از جمله سدی است که بر رودخانۀ انار بار قم(لعل بار) بسته و نهری برای زراعت نیمه ور جاری ساخته ... » در لغت نامۀ دهخدا در زير لغت نيم ور مي خوانيم :« نیم ور قصبۀ مرکزی دهستان نیم ور بخش حومۀ شهرستان محلات در 11هزارگزی جنوب محلات ، متصل به جادۀ دلیجان به محلات و در دامنۀ سردسیری واقع است. آبش از رودخانۀ لعل بار ،‌ محصولش غلات ، پنبه ، کنجد، صیفی ، میوه جات ، قیسی ، بادام ، انگور و شغل اهالی زراعت و صنایع دستی و کرباس بافی است . این ده سر راه شوسۀدلیجان به خمین واقع است .مزرعه و چشمه سارهای آب رباط که یک خانوار دارد و سرراه گلپایگان است ، آب بالا که دارای دو قنات است یکی متعلق به خود مزرعه و دیگری به نیم ور می رسد، و آب نوده در جنوب قصبه و مهدی آباد و حسین آباد آب قمرود جزء نیم ور می باشند. این قصبه از قراء بسیار قدیمی است .قبرستانی در کنار آبادی وجود دارد که معروف به قبرستان بیت المقدس بوده و در گذشته اکتشافاتی شده و انواع ظروف سفالی در آن کشف گردیده که مورد توجه عتیقه شناسان واقع شده است .» برخي از مردم نيز اعتقاد دارند كه نام اول نیم ور "خاور" يا "خاور زمین" بوده است اما به دلیل بارندگی و سیل ، نیمی از آن ویران می شود و نام آنرا نیم ور می گذارند. این اتفاق چند بار می افتد تا قسمت اعظم نیم ور بر اثر سيل آبهاي بزرگ ویران می شود و آن چیزی که اکنون وجود دارد،‌ واقع در محلی است که همیشه از گزند سیل ها در امان مانده است . شواهد امر نيز حاكي از آن است كه در سالهاي نه چندان دور باران و برف به وفور مي باريده به طوري كه حتي سابقه بارش برف در اواخر بهار نيز وجود داشته است. البته در برخي كتب به وقوع سيل هايي در شهر هايي مثل خمين و اصفهان نيز اشاره شده ، اما نمي توان قطعاً گفت كه وقوع سيل در اين شهر ها با نيم ور هم مرتبط باشد. شعري از گذشته به جاي مانده كه مي گويد : بعد از هفتاد برفی افتاد به حق این پیر به اندازۀ این تیر اين شعر نقل شده از آقاي امير براتي است و در تفسير آن همين بس كه در روز هفتادم بهار (اوايل خرداد) برفي بسيار سنگيني بادومترارتفاع باريده است .باور اين مطلب در اين سالها كه ما در خشكسالي به سر مي بريم غير ممكن به نظر مي رسد. تا دهه 60 نيز باران هاي بهاري علاوه بر آنكه دشت را سيراب مي كردند، طراوت خاصي به شهر مي دادند ، چرا كه از اواسط فروردين تا اوايل خرداد باران هر روزه مي باريده ، چنانچه اين ايام را چهل پسين مي گفتند ، يعني چهل عصري كه باران مي باريد. املاي آن را" نيمه ور "يا " نيمور"يا " نيم ور" هم مي نويسند و هنوز هم اين نوشتارها مورد استفاده قرار مي گيرد، و در اين كتاب آن را "نيم ور" خواهيم نوشت. قدمت نيم ور قدمت نيمور به دوران ساسانيان باز ميگردد، چنانچه تعدادي از آثارتاريخي ثبت شدۀ اين شهر را مربوط به دوران ساسانيان مي دانند از جمله بند نيم ور،‌ميل ميلونه و‌آتشكدۀ آتشكوه.در منابع اولیه جغرافیایی، قدمت آن را به سلسله پیشدادیان نسبت داده اند. در اينجا به بررسي قدمت نيم ور بر اساس اشارۀكتب قديمي و تاريخي مي پردازيم . حمدالله مستوفي در کتاب نزهه القلوب در سال740هجري قمري(703 ه.ش) می نویسد:«... نمیسور (تیمور،نيسور، نميور) از اقلیم چهارم است. جمشید پیشدادی ساخت و در آنجا جهت خود قصری عالی بنا کرده بود. اطلال و آثار آن هنوز باقی است و گشتاسف درو آتشخانه ساخت و هوایش خوب و معتدل است و در محصول و ارتفاعات مانند نطنز ...» از این منظر به باور مردم ایران باستان، بزکوهی مظهر فرشته ای است که خداوند برای بقا و ادامۀ حیات نسل بشر فرستاده است . نقش بزکوهی برای ایرانیان باستان نوعی مانیفست بوده که رویکردی مقدس داشته است و این قداست بر نقش هایی قابل مشاهده است که هنرمندان شاخ های بزکوهی را به شکل لوزی کشیده اند و لوزی در خط ایلام کهن و میانه هیو(hu ) یعنی تقدیس است. از همین رو هرجا که گذر آب باشد نقش های فراوان بزکوهی را می بینیم و مضمون آن آبخواهی است و بیان ارزش و اهمیت بی بدیل عنصر آب در نزد مردمان ایران باستان . » ايشان معتقد هستند كه علائم مربوط به كوههاي اطراف گل چشمه مربوط به سه تا هفت هزار سال قبل از ميلاد مسيح هستند . بنابراين به نظر مي رسد كه تطابق تاريخي اين دو سند تاريخي بيانگر آن است كه قدمت تاريخي نيم ور بر اساس مستندات موجود حداقل به حدود سه هزار سال پيش از ميلاد مسيح ( پنج هزار سال قبل ) باز مي گردد. جمعیت بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان محلات در سال ۱۳۹۰ برابر با 5856 نفر بوده‌است که این رقم بدون احتساب جمعیت باقر آباد می باشد که در سال 1389به نیم ور ملحق شده است .از این تعداد 2998نفر مرد و 2858نفر زن هستند.تعداد خانوار نیز 1792 ذکر شده است.

مردم شهر نیم ور در گذشته بیشتر به کشاورزی و دامپروری مشغول بودند ،در کنار آن صنایع دستی ،قالی بافی و کرباس بافی از دیر باز رایج بوده است .در حال حاظر بخش کشاورزی سهم چندانی از بازار اشتغال را شامل نمی شود و به دلیل کم آبی و همچنین سنتی بودن بهره برداری از زمین ها ،به کشاورزی به صورت غیر اقتصادی و بیشتر تفریحی نگاه می شود .در بخش خدمات ،مشاغلی همچون عمده و خرده فروشی ،حمل و نقل و خدمات اجتماعی و عمومی ،وضعیت بهتری نسبت به کشاورزی را شاهد هستیم .عمده شاغلین مربوط به بخش صنعت هستند که به ویژه در زیر بخش معدن و صنایع وابسته به آن مشغول به کار هستند .معادن سنگ تزیینی ،کارخانجات سنگ ،و کارگاههای پشتیبانی از این صنعت باعث رونق اقتصادی خوبی در شهر شده است کوه‌های سنگی اطراف نيم ور و به خصوص معدن تراورتن عباس آباد، حاجي آباد و آتشكوه و ساير معادن اطراف، اصلی ترین منبع درآمد برای اهالی شهر می‌باشد، به طوری که اكثر مردم این شهر در زمینه اکتشاف، استخراج و فرآوری سنگ يا صنايع مرتبط با آن فعاليت مي كنند . هم اينك در كنار معادن بزرگ ، تعداد زيادي معدن كوچكتر كشف و در حال بهره برداري مي باشند كه خود رونق زيادي به اين منطقه مي بخشندوحتي بخشي از نيروي كار ماهر نيز جهت كار در ساير معادن كشور مشغول فعاليت مي باشند . با توجه به موارد مذكور مي توان گفت كه اقتصاد عمومي شهر نيم ور وابستگي زيادي به بخش معدن دارد ، به طوري كه با كاهش رونق بازار سنگ درآمد شهر نيز كاهش يافته ودر نتيجه بسياري از افراد شاغل در اين بخش به نقاط ديگري برای کار در معادن شهرهای اطراف یا حتی شهرهای دور می روند.اکنون این شهر به قطب تولید سنگ ایران شناخته می شود،علاوه بر معادن بزرگ و مهم ،تولید کنندگان شاخصی نيز در اين عرصه فعاليت مي كنند كه در كل ايران نيز شناخته شده هستند. بيشترين سنگ موجود در منطقه ، مربوط به سنگ تراورتن (Travertine ) مي باشد . سنگ تراورتن عباس آباد به عنوان بزرگترین ذخیره ارتفاعی جهان مطرح می شود واز آن به عنوان بام تراورتن جهان نام برده مي شود.

این شهر دارای یک شهرک صنعتی نیز می‌باشد که در آن کارخانجات سنگبری، لاستیک‌سازی، فرش‌بافی و تولید ایزوگام قرار دارند.

معدن تراورتن عباس آباد کوه‌های سنگی این منطقه و به خصوص آتشکوه و عباس آباد اصلی ترین منبع درآمد برای اهالی بومی می‌باشد.به طوریکه هشتاد درصد مردم این شهر در زمینه اکتشاف، استخراج و فرآوری سنگ فعالیت می‌کنند. آتشکده آتشکوه در نزدیکی نیم‌ور علاوه بر موقعیت تاریخی، بزرگ‌ترین منبع سنگ تراورتن تزئینی صادراتی ایران می‌باشد.اینمعدن توسط قنبر رحیمی، که به سلطان سنگ ایران مشهور است، کشف شده‌است. سنگ‌های به کار رفته در میدان آزادی تهران و همچنین حرم حضرت عباس و امام حسین در کربلا از این معدن استخراج شده و توسط ارباب قنبر به عنوان هدیه به این مکان‌ها داده شده‌است. هم اکنون مجسمه ارباب قنبر در یکی از میادین شهرهای ایتالیا به عنوان پدر سنگ ایران به نمایش گذاشته شده‌است

با توجه به قدمت بسیار زیاد این شهر، مردم این منطقه دارای آداب و رسوم ویژه به خود هستند. مرتضی فرهادی در این باره می‌گوید : نیم‌ور امروز برای خود شهری است، اما از آنجا که همه شهرهای امروز ما در حال تبدیل به قالبی یک شکل یک قواره‌اند... و همیشه نیز از هویت غنی فرهنگی بدور می‌افتند... دوست دارم نیم‌ور را به سیاق سنتی، قصبه‌ای بزرگ بنامم، چرا که هنوز چه در ساخت و مورفولوژی آن، چه ارزش‌ها و هنجارهای مردمان‌اش، چه در تولید کشاورزی و باغداری پر رونقش و چه در تأسیسات کهن آبیاری، جوی روبی شگفت آور، جشن آب (جشن پایان لایروبی) و بیل گردانی پهلوانانه و باستانی‌اش، رگه‌ها و رنگ و بویی از هویت فرهنگ بومی می‌توان یافت . آبرسانی و لایروبی برخی از مورخان براین باورند که این رسوم نیم‌وری‌ها، برگرفته از اعتقادات زرتشتیان به اهورامزدا و تقدس آب است و این آیین را نوعی از آیین‌های ایزد آب‌ها می‌دانند. از آنجا که این منطقه آب و هوایی گرم و نیمه کویری دارد، آب به عنوان عنصر اساسی برای کشاورزی در این منطقه مطرح است. فردی که به او ) میر نهر ( یا (میراب)گفته می‌شود، مسئول تقسیم آب نهرهای منشعب از رودخانه لعل بار میان اراضی کشاورزی است .روش تقسیم آب، طبق اسناد بسیار قدیمی روستا که به سند مادر معروف است تعیین می‌گردد. از اسناد آب همیشه سه نسخه در سه مکان مختلف، تهیه و نگهداری می‌شود تا امکان هیچ نوع دخل و تصرف در آن نباشد و مفقود نشود. طبق این سند، هر روز به ۲۴ قسمت تقسیم شده و به هر کدام از کشاورزان به اندازه وسعت زمین زراعی و میزان نیاز به آب، به صورت تصادفی یک ساعت خاص در روز و در هفته تعلق می‌گیرد که به صورت چرخشی تغییر می‌کند .هر سال در مواقعی که گل و لای مسیر رودخانهٔ لعل بار را مسدود می‌کند و یا در اواخر اسفند ماه و اوایل فصل بهار که رشد گیاهان و علف‌های هرز باعث سختی آبرسانی به مزارع این شهر می‌شود، با تصمیم بزرگان شهر و اعلام همگانی دستیار میرآّب، مردم در مسجد جامع جمع شده و از آنجا به دشت‌ها و زمین‌های کشاورزی می‌روند و با کمک یکدیگر به پاکسازی حریم جوی می‌پردازند. کشاورزانی که در مراسم لایروبی شرکت نمی‌کردند، برایشان جریمه در نظر گرفته می‌شده تا این انسجام و نظم دقیق حفظ شود.سپس بعد از اتمام کار، همگی به برپایی (جشن آب) در میدان روستا می‌پردازند. در این مراسم، کشاورزان روستا به صورت ارتشی مجهز به بیل و الاغ به رژهٔ نمایشی می‌پردازد. این جشن مخصوص اهالی که به صورت طنز و هجو برگزار می‌شود، همراه با نوای سرنا و سنج در برابر زنان روستا و ارباب روستا اجرا می‌شده‌است .امروزه در نیم‌ور دیگر این مراسم با این کیفیت برگزار نمی‌شود، زیرا کف نهر در سال‌های اخیر بتون شده‌است و دیگر لایروبی سالانه‌ای در کار نیست. امروزه این مراسم فقط در مواقعی که رشد گیاهان مانع آبرسانی شود انجام می‌شود. بیل‌گردانی این آیین که در سال ۸۹ به عنوان میراث معنوی کشور به ثبت رسیده، به عنوان نمادی برای تشکر از آناهیتا الههٔ آب بوده که از زمان زرتشتیان در این شهر باقی‌مانده‌است.آیین بیل‌گردانی که به طور سنتی در ابتدای فصل بهار و ایام نوروز انجام می‌گیرد، از آیین و سنن این شهر تاریخی است که نزدیک به ۲۰۰۰ سال قدمت دارد . بعد از انجام لایروبی، هنگامی که آب به نخستین پخشگاه آب (وارگو) می‌رسد مردم جشن بزرگی که یادگار سنت‌های پهلوانی است بر پا می‌کنند. شرکت کنندگان در این آیین بعد از مراسم مخصوص رژه ی لایروبان، دو دسته بیل را که با طنابی به هم متصل شده به نحوی دور سر خود بچرخاند که این دو دسته به هم برخورد نکند و ورزشکار هم بتواند تعادل خود را حفظ کند. داور این مسابقه تماشاگران هستند که با تشویق‌ها و یا هو کردن فرد پیروز را مشخص می‌کنند. این آیین همراه با موسیقی خاصی انجام می‌شود که با سازهای سنتی نواخته می‌شود عزاداری محرم و نخل برداری در ماه محرم مردم این شهر که عمدتاً شیعه هستند اقدام به برپایی عزاداری می‌کنند. ظهر عاشورا با تجمع در امامزاده صالح بر سر آرامگاه شهدای حاضر می‌شوند. در عصر روز عاشورا و با حضور عزاداران، مراسم نخل برداری و تعزیه خوانی برگزار می‌شود. این نخل نشانه تابوت امام حسین(ع) است و قدمت آن به دوران صفویه باز می‌گردد.

روحيه فداكاري و شهادت با شروع دفاع مقدس و حملۀ ناجوانمردانه رژيم بعث عراق به ايران ، جوانان اين خطه نيز براي حفظ خاك وطن به جبهه ها رفته و تعداد 55 نفر از اين جوانان فداكار در راه دفاع از وطن در جبهه هاي مختلف ، به فيض شهادت نائل گشته اند . اولين شهدا آقايان عليرضا اسفندياري ، علي عبداللهي و خلبان عليرضا ملا علي اكبري بوده اند كه در سال 59 و اوايل جنگ به شهادت رسيده‌اند.

محصولات عمدۀ كشاورزي نيم ور غلات (گندم و جو)، پنبه،کنجد، صیفی جات( خربزه ،طالبي ،‌خيار،‌گوجه،بادمجان )، میوه جات( قيسي ،‌بادام ،‌زردآلو ،‌سيب ،‌انجير، توت،‌به و انگور) و همچنين يونجه ، شبدر و ذرت مي باشد. هر چند در اين سالها با وقوع خشكسالي و از رونق افتادن اين بخش و همچنين سودآوري بالاي سنگ ، كشاورزي نقش ويژه خود را از دست داده است.

نام معدن	سنگ استخراجی	نوع ماده صنعتی
عباس آباد	تراورتن	مصالح ساختمانی
آتشکوه	تراورتن - فلوئورین - باریت - سرب - تراورتن قرمز	مصالح ساختمانی - فلزی
کوه سفید ۲	تراورتن	تراورتن
تراورتن	فلوئورین - تراورتن سفید - مرمریت سیاه	فلوئورین - تراورتن سفید - مرمریت سیاه
فریجان	تراورتن	مصالح ساختمانی
گلشچمه	تراورتن	مصالح ساختمانی
گز عنبر	تراورتن	مصالح ساختمانی
دره بادام	فلوئورین	غیرفلزی
نینه	خاک صنعتی	مصالح ساختمانی
پرطاووسی	مرمریت - تراورتن لیمویی - مرمر	مصالح ساختمانی
ترشاب	تراورتن سفید و قرمز	مصالح ساختمانی
شهاب سنگ	تراورتن	مصالح ساختمانی
خورهه	باریت	غیرفلزی
موته	طلا	فلزی